0264 502 36 36
bilgi@dogansen.av.tr

TAPU KAYDININ İPTALİ NEDENİYLE TAPU MALİKİNİN UĞRADI ZARARIN TAZMİNİ16.7.2024

 

T.C. YARGITAY 5. Hukuk Dairesi 2022/12971 E. , 2023/1660 K.

 

 

MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

 

KARAR : Esastan Ret

 

İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi

 

Taraflar arasındaki tapu kaydının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davaların kabulüne karar verilmiştir.

 

Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

 

I. DAVA

 

Davacılar vekili dava ve birleştirilen dava dilekçelerinde özetle; müvekkilinin maliki olduğu Antalya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 935 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının Orman Genel Müdürlüğü tarafından açılan tapu iptal ve tescil davası sonucunda iptal edilerek taşınmazın orman vasfı ile Hazine adına tesciline karar verildiğini, bu durumun müvekkilinin mülkiyet hakkını ihlal ettiğini belirterek müvekkilinin uğradığı zararın tazminini talep etmiştir.

 

II. CEVAP

 

Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın tapusunun iptaline dair Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/188 Esas, 2009/363 Karar sayılı kararın kesinleşme tarihinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğini ve zamanaşımı def’inde bulunduklarını, kararın henüz kesinleşmediğini ve davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, bu nedenle davanın reddine yargılama giderleriyle vekâlet ücretinin davacılara yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

 

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

 

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davaların kabulü ile dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Hazineden tahsili ile davacılara ödenmesine karar verilmiştir.

 

IV. İSTİNAF

 

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

 

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekilli istinaf başvurusunda bulunmuştur.

 

B. İstinaf Sebepleri

 

Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın zamanaşımı ve hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, davacının hakkı olmayan kadimden beri devlet ormanı olan bir taşınmazı usulsüz işlemler sonucu iktisap ettiğini, iptaline karar verilen tapunun yok hükmünde olduğunu, orman olan yerlerde özel mülkiyetin söz konusu olmadığını, değer tespitinin zarar tarihi alınarak hesaplanması gerektiğini, arsa değil arazi vasfında olduğunu, şehrin aksi istikametindeki uzak ve yerleşim yeri olan taşınmazın emsal olarak alınmasının doğru olmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

 

C. Gerekçe ve Sonuç

 

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın ... Belediye Başkanlığının 27.10.2020 tarihli yazısına göre arsa niteliğinde olduğu kabul edilerek, emsal karşılaştırması yolu ile değerinin tespit edilmesinin ve tespit edilen bedelin değerlendirme tarihi olan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Hazineden tahsiline karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta davalı Hazine vekilinin istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

 

V. TEMYİZ

 

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

 

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

 

B. Temyiz Sebepleri

 

Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.

 

C. Gerekçe

 

1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme

 

Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun´un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.

 

2. İlgili Hukuk

 

1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

 

2. 4721 sayılı Kanun´un “Sorumluluk” başlıklı 1007 nci maddesinin birinci fıkrası.

 

3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 18.11.2009 tarihli ve 2009/4 - 383 Esas, 2009/517 Karar sayılı kararında tapu işlemlerinin kadastro tespit işlemlerinden başlayarak birbirini takip eden işlemler olduğu, tapu kütüğünün oluşumu aşamasındaki kadastro işlemleri ile tapu işlemleri bir bütün oluşturduğundan bu kayıtlarda yapılan hatalardan 4721 sayılı Kanun´un 1007 nci maddesi anlamında Devletin sorumlu olduğunun kabulünün gerektiği, Devletin sorumluluğunun kusursuz sorumluluk olduğu, bu işlemler nedeniyle zarar görenlerin 4721 sayılı Kanun´un 1007 nci maddesi gereğince zararlarının tazmini için Hazine aleyhine adlî yargıda dava açabilecekleri belirtilmiştir.

 

4. 4721 sayılı Kanun´un 1007 nci maddesi uyarınca kabul edilen Devletin sorumluluğu, tapu sicilinin önemi ve kişilerin bu sicile olan güven duygularını sağlamak bakımından aynî hakkının saptanması, herkese açık tutulmasında tekel hakkı sağlayan bir sicil olması esasına dayanmaktadır. Bu sorumluluk, asıl ve nesnel (objektif) bir sorumluluk olduğundan zarara uğrayan zararının ödetilmesini doğrudan Devletten isteyebilir.

 

5. 4721 sayılı Kanun´un 1007 nci maddesi gereğince açılan davalarda, tapu kaydının iptali nedeniyle tapu sahibinin oluşan gerçek zararı neyse tazminatın miktarı da o kadar olmalıdır. Gerçek zarar, tapu kaydının iptali nedeniyle tapu malikinin mal varlığında meydana gelen azalmadır. Tazminat miktarı zarar verici eylem gerçekleşmemiş olsaydı zarar görenin mal varlığı ne durumda olacak idiyse aynı durumun tesis edilebileceği miktarda olmalıdır. Zarara uğrayan kişinin gerçek zararı ise tazminat miktarının belirlenmesinde esas alınacak değerlendirme tarihine göre belirlenecek olup bu tarihe göre tapusu iptal edilen taşınmazın niteliği ve değeri belirlenmelidir. Taşınmazın niteliği arazi ise net gelir metodu yöntemi ile arsa vasfında ise değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması suretiyle gerçek değer belirlenmelidir.

 

3. Değerlendirme

 

1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun´un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

 

2. Dava konusu Antalya ili, ... ilçesi, ... köyü 935 (28100 ada 53) parsel sayılı, 9745,69 m² yüzölçümlü, tarla vasıflı taşınmazın davacılar adına tapuda kayıtlı iken, Orman Genel Müdürlüğü tarafından açılan tapu iptal ve tescil davası sonucunda Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/188 Esas, 2009/363 Karar sayılı kararı ile taşınmazın tapu kaydının iptali ile orman vasfı ile Hazine adına tesciline karar verildiği, kararın kanun yolu incelemesinden geçerek 11.10.2010 tarihinde kesinleştiği, eldeki davaların 07.04.2020 ve 06.10.2020 tarihlerinde açıldığı anlaşılmaktadır.

 

3. Arsa niteliğindeki Antalya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 935 (28100 ada 53) parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesine ve taşınmazın gerçek bedelinin 4721 sayılı Kanun’un 1007 nci maddesi gereğince davalı Hazineden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.

 

4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

 

VI. KARAR

 

Açıklanan sebeplerle;

 

Davalı Hazine vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

 

Davalı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

 

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

 

İlginizi Çekebilecek Diğer Makaleler

  • Kıdem Tazminatı Alma Şartları
    Günümüzde Kıdem Tazminatı ile ilgili çalışma hayatımızda halen kullanılan yasal düzenleme 4857 sayılı yasadaki maddedir. Bu maddeye göre bir işçinin kıdem tazminatı
  • KAMULAŞTIRMASIZ EL ATILAN TAŞINMAZ BEDELİNİN TAHSİLİ DAVASI
    Keşif tarihi itibari ile dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığı anlaşılmakla birlikte taşınmazın 1996 ve 2015 tarihli 1/1000 yürürlükte bulunan uygulama ölçekli imar planında lise alanı olarak ayrıldığı ve imar uygulamasına al?
  • Ücretli ve Ücretsiz İzin Tanımları
    Ücretli ve Ücretsiz İzin Tanımları ve Bilmeniz Gerekenleri kısa bir makale içerisinde birleştirdik. İşinize yarayacak bilgileri paylaştığımızı umuyoruz.